Baby’tjes en jonge kinderen vinden vaak alles prachtig. Een speelkleed wordt extra leuk met een spiegeltje of belletjes. Maar niet alleen speelgoed, ook alledaagse dingen veranderen in magische voorwerpen waar jouw kleintje zich voor lange tijd mee kan vermaken. Elk wapperend blaadje aan de boom, de soeplepel met verschillende structuren en vormen en het kan ook nog eens harde geluiden produceren als je ermee ergens tegenaan slaat! Trappelen en spetteren in het water of zacht de waterdruppeltjes langs het buikje van jouw kleintje laten glijden. Kortom, de hele wereld is één grote ontdekkingstocht en speeltuin voor jouw kleintje. En zoals je waarschijnlijk al voelt aankomen, is dit natuurlijk niet zonder reden!

De functie van spelen

Het spel van een kind heeft veel verschillende functies. Zo helpt spel de sociale vaardigheden te ontwikkelen. Het biedt de mogelijkheid om ván en óver anderen te leren. Als je bijvoorbeeld denkt aan fantasiespel, dan is hetgeen wat jouw kleintje daarmee om zich te verplaatsen in een ander, door letterlijk in iemand anders zijn schoenen te staan, of prinsessenjurk. Hierdoor leren ze hoe het is om iemand anders te zijn. En het kunnen verplaatsen in een ander is een hele belangrijke sociale vaardigheid voor ons als mensen in de maatschappij. 

Maar het fantasiespel van een kind uit zich niet alleen in rollenspellen, als we zien hoe een kind met zijn blokkendoos bezig kan zijn, kan het net doen alsof hij in een vliegtuig zit. Vaak zijn wij als volwassenen geneigd om te denken dat het spelen van een kind alleen maar dikke pret is en verder geen inhoudelijk nut heeft, maar dit komt omdat wij voorbij gaan aan de ernst waarmee er wordt gespeeld en waar het spel in de kern om draait. Als je kijkt naar een baby die zijn rammelaar van de ene hand naar de andere brengt, de trap op probeert te kruipen of met een blok de nerven in de houten vloer volgt net alsof het een trein is, is heel hard aan het werk om de grote wereld om zich heen eigen te maken. Je kunt dus zeggen dat het kind zich op zijn niveau aan het voorbereiden is op de later grotere en meer abstracte wereld waar hij in terecht zal komen. Dit doen ze dus door te oefenen met materiaal en in emotioneel opzicht met zichzelf als middelpunt. Ze leren tevens hun eigen lichaam te gebruiken om de wereld om zich heen te beïnvloeden. 

De reden dat kinderen fantasiespel gebruiken is tevens omdat het hen een veilig gevoel geeft op het moment dat ze aan het oefenen zijn met nieuwe rollen en vaardigheden die eigenlijk best wel spannend kunnen zijn. Er wordt gedaan alsof, waarmee een kind aangeeft dat het spel niet echt is, maar nèt echt. Dan hoeft zo’n spel ook niet beangstigend te zijn, want het nét echte karakter geeft aan dat er een verschil is tussen wat je speelt en de werkelijkheid. Bij jonge kinderen lopen fantasie en werkelijkheid vaak door elkaar, waardoor ze met ‘alsof’ spelletjes zichzelf gerust kunnen stellen. Fantasiespel geeft daarbij veel mogelijkheden voor kinderen om te overleggen hoe het spel zal gaan verlopen. Ze moeten hun communicatieve vaardigheden inzetten en verbeteren om samen fijn te kunnen spelen. En ook hier zie je weer dat ze de basis aan het leggen zijn om later een sterk zelfstandig persoon te zijn in de maatschappij.
Naast fantasiespel heb je ook constructiespel, waarbij het belang van de verschillende soorten materiaal meer een rol speelt en het cognitieve inzicht wat het kind hiermee opdoet. Het kind wordt aan het denken gezet wat je allemaal met het materiaal kunt en ervaart de mogelijkheden en de beperkingen hiervan. Bij een jong kind zie je dat hij volledig zijn eigen spel en zijn eigen regels wilt volgen en raakt dan ook gefrustreerd als wij als volwassenen het spel volgens de spelregels uit het boekje gaan volgen. Ze gaan eigen spelregels bedenken die vaak in hun voordeel liggen, zodat ze succeservaringen opdoen. En dat is belangrijk voor een kind om te groeien. Om hem hier stap voor stap bij de helpen zichzelf steeds uit te blijven dagen en te groeien kun je de video hieronder bekijken over de zone van naaste ontwikkeling. Hoe ouder het kind wordt, hoe meer hij de echte regels toe zal gaan passen. Je kunt dus zeggen, dat het kind steeds socialer wordt.

Welk soort speelgoed is het beste voor mijn kindje?

Om jouw kleintje zoveel mogelijk kansen te geven om zich op verschillende gebieden door middel van spel te ontwikkelen kun je het beste eenvoudig speelgoed aanbieden. Kinderen houden gewoonlijk het meest van eenvoudig speelgoed en spelen daar het langst mee. Dit komt niet doordat ze dingen nog eenvoudig zien, maar integendeel, doordat ze zoveel fantasie hebben dat ze daar juist méér mogelijkheden in zien dan speelgoed waarmee al vast staat hoe je ermee dient te spelen. Zo zie je dan ook vaak dat, zodra er een nieuw pakketje binnenkomt met speelgoed erin, de kinderen vaak de doos nog leuker vinden dan het daadwerkelijke speelgoed. Er zijn namelijk zo veel meer mogelijkheden met een doos dan met een paard die alleen maar paard kan blijven. De doos kan het ene moment een prinsessenkasteel zijn, het andere moment een drakengrot en een paar seconden later een auto. Kortom, oneindig veel mogelijkheden dus!

Speelgoed dat verschillende zintuigen tegelijkertijd prikkelt helpt jouw kleintje de wereld om zich heen te ontdekken en de uitdaging te vinden die hij hierin nodig heeft! Daarbij hoort het dus ook dat jouw kleintje vies kan worden. Als ouder zijn wij vaak geneigd om alle kleine beetjes zand, modder, klei of andere ‘viezigheden’ van onze kinderen af te poetsen. Hierdoor kunnen ze zelf een afkeer krijgen tegen het spelen en ontdekken door middel van hun tastzintuig, omdat ze bang zijn om vies te worden. En dit beperkt al een heel groot deel van de ontwikkeling en het plezier in ontdekken van jouw kleintje. Vind je het zelf niet prettig als jouw kleintje vies wordt? Dan heb ik iets leuks voor je!

KliederZ ontwerpt enorm leuke slabben en kliederschorten, zodat jouw kleintje de hele wereld kan ontdekken zonder elke 10 minuten andere kleren aan te hoeven trekken. En je krijgt via de code VILLABIMBI08 korting op alle slabben! Bekijk hier het assortiment!

• 

Hoe speel ik samen met mijn kindje?

Op het moment dat wij als volwassenen met een kind spelen zijn wij vaak geneigd het spel te moeilijk te maken en ons handelen niet af te stemmen op het niveau en de belevingswereld van het kind. Als we bijvoorbeeld samen met ons kind met de poppen willen spelen, vinden we het vaak belangrijk dat de pop netjes en goed wordt aangekleed. Je begint dus met een hemdje, dan een shirtje en een broek en dan het jasje. Terwijl jouw kleintje wellicht veel liever met het jasje begint en daarna pas 

het hemd. Begrijp me niet verkeerd, het is goed om jouw kleintje stapje voor stapje te leren hoe bepaalde dingen werken in de wereld, maar op het moment dat wij te geforceerd zijn in HUN spel, zal jouw kleintje gefrustreerd raken en afhaken, omdat jullie niet op één lijn zitten binnen het spel. Je geeft ze namelijk het gevoel van onmacht, wat vaak meer kwaad dan goed doet. Je kunt zelf het goede voorbeeld geven door een andere pop wel op de juiste manier aan te kleden en aan jouw kleintje te vragen ‘mag ik je helpen’ op het moment dat je ziet dat ze het hemdje niet over de jas heengetrokken krijgt. Als ze aangeeft dat ze niet geholpen wilt worden, accepteer dat dan ook en ga vervolgens weer mee in het spel van het kind. Ze komt wel naar jou toe op het moment dat ze er klaar voor is om te leren hoe het aankleden gemakkelijker kan. Ook hierbij kan het helpend zijn om de video over de zone van naaste ontwikkeling te bekijken die hieronder staat weergegeven. 

Hoe speel je met een baby?

Als jouw kindje nog klein is en echt spelen nog niet lukt zijn juist de contact momentjes zoals voeden, baden, aankleden, verschonen en knuffelen enorm waardevol en bieden veel mogelijkheden om niet alleen een positieve hechting te bevorderen, maar ook om jouw kleintje langzaam kennis te laten maken met de wereld om zich heen. Probeer hierin ook zo veel mogelijk het gedrag van jouw kleintje te volgen en te kopiëren. Als hij geluidjes maakt, vindt hij het prettig als je deze nabootst, waarbij hij ze vaker zal herhalen. Ook als hij naar iets wijst of iets vast grijpt, kun je daar samen even bij stil staan. Benoem het voorwerp en laat jouw kleintje het voorwerp voelen, bekijken of zelfs ervaren door middel van de zintuigen op de lippen en in de mond.

Spel is dus enorm krachtig en jouw kleintje leert hier zo veel meer mee dan dat wij soms denken. Maar het kan voor ons als ouders of professionals soms best een puzzel zijn om op de juiste manier met het kind mee te spelen en hen uit te dagen om meer te blijven leren zonder hen te overvragen. Daarnaast moeten we het balans weten te vinden tussen het aanbieden van spel en het aanbieden van ontspanning. Zorg voor het juiste niveau van stimulatie maar ook voor voldoende ontspanning, in ieder geval de laatste 30 minuten voor het slapen gaan, zodat het slaapgedrag van jouw kleintje niet verstoord raakt. Voor peuters, kleuters en schoolgaande kinderen kan het soms lastig zijn om de overgang te maken van spel naar ontspanning, omdat ze het jammer vinden dat ze moeten stoppen met spelen. Om ze hierbij te helpen kan je gebruik maken van een wekkertje, waarbij ze dus visueel kunnen zien hoe de tijd steeds minder wordt en ze zich dus voor kunnen bereiden op het feit dat het spelen bijna klaar is. Je zult zien dat de frustratie verdwijnt op het moment dat het bedtijd is, omdat jouw kleintje wist wat er ging komen. 

Wil je in één keer alle informatie over de slaapontwikkeling van jouw kleintje en tips & tricks over opvoeding? Dan weet ik zeker dat The Sleep Dojo iets voor jou is! Door middel van video trainingsmodules, gastsprekers, webinars, Live Q&A’s , Casestudy’s en de mogelijkheid om vragen te stellen aan verschillende slaapcoaches zorgen we ervoor dat jij en jouw kleintje weer de slaap ontvangen die jullie verdienen! Bekijk The Sleep Dojo hier!

Gebruikte bronnen:

Carpendale,J., Lewis, C. & Müller, U. (2018). The development of children’s thinking; 

it’s social and communicative foundations. US, Thousand Oaks; Sage Publications. 

Hogg,T. & Blau,M. (2005). The Baby Whisperer: Solves All Your Problems. London, 

England: Vermilion.

Mckenna, J. Ph,D. (2020). Safe infant sleep; expert answers to your cosleeping 

questions. US, Washington D.C: Platypus Media. 

Roediger, H.,L., Capaldi, E., D., Paris, S., G., Polivy, J. & Herman, C., P. (2004). 

Psychologie: Een inleiding.  Belgium, Gent: Academia Press. 

Spock, B. (1998). Baby- en kinderverzorging & opvoeding; nog altijd de beste gids 

voor ouders en grootouders. Utrecht, Netherlands: Kosmos.

West, K. & Kenen,J. (2020). Good night, sleep tight. New York, NY: Hachette Books.