Er nadert een onweersbui en je voelt hoe het haar op je hoofd door de elektrische lading in de lucht rechtop gaat staan. Bliksemschichten schieten door de lucht en een honderdste van een seconde later hoor je de klap. Die was dichtbij. Je ruikt de geur van ozon die achterblijft, terwijl de bliksem door de lucht knettert. Je zintuigen waarschuwen je voor gevaar. Er komen ontzettend veel verschillende prikkels tegelijkertijd binnen welke ons brein opneemt, filtert, verwerkt, beoordeelt en een reactie terug moet sturen naar het lichaam. We zijn ons niet bewust van alle prikkels die binnenkomen, en maar goed ook, anders zouden we niet kunnen functioneren. Dit komt mede omdat wij door ervaring al hebben geleerd op welke prikkels we wel moeten reageren en op welke prikkels niet. Dit mechanisme hebben onze kleintje nog onvoldoende ontwikkelt, mede omdat zij deze ervaringen nog niet hebben opgedaan. Wij moeten onze kleintjes dus helpen te voorkomen dat ze overprikkeld raken. Het ene kindje heeft hier meer last van dan het andere kindje. Het belangrijkste is dat jij naar jouw eigen kind blijft kijken en dat als maatstaf neemt. 

Zintuigen lokaliseren prikkels

Onze zintuigen helpen bij het lokaliseren van alle verschillende prikkels die binnen komen. Ons brein geeft een interpretatie aan de prikkels die binnen komen. Dit door de binnenkomende prikkels te verbinden met herinneringen, verwachtingen emoties en motieven die in andere delen van de hersenen zijn opgeslagen. Onze zintuigen zijn met name gericht op veranderingen. Ze zijn gespecialiseerd in het verzamelen van informatie over nieuwe gebeurtenissen en kunnen prikkels naar de achtergrond van ons bewustzijn verplaatsen als wij hier aan gewend zijn geraakt. Zo kan jouw kleintje bijvoorbeeld schrikken van koud water, maar raakt daarna gewend aan de temperatuur. 

HELP methode – Tracy Hogg

Gelukkig gaan veel van deze processen van prikkelverwerking automatisch. Onze kleintjes nemen continu nieuwe informatie op, verwerken deze, slaan het op en halen het terug. Jouw kleintje heeft dus prikkels nodig om zich te kunnen ontwikkelen. We moeten er dus ook voor waken dan onze kinderen niet onderprikkeld raken. Voor jou als ouder bewandel je dus een dunne lijn tussen het voorkomen van overprikkeling bij jouw kindje, maar ook van onderprikkeling. Een methode die daarbij helpend kan zijn betreft de HELP methode van Tracy Hogg. 

De H staat voor Hold, oftewel tegenhouden; houdt jezelf even een paar seconde tegen voordat je jouw kleintje gaat helpen op het moment dat hij gefrustreerd raakt. Probeer er eerst achter te komen waarom jouw kindje huilt of waarom hij zich aan jou vast klampt. 
De E staat voor Explore, ontdekken: laat je baby of peuter zelf de wereld om hem heen ontdekken, of het nieuwe speeltje dat je net in zijn box hebt gelegd. Het is belangrijk om het gedrag van jouw kleintje in de gaten te houden zodat je weet wanneer het voor jou als ouder nodig is om te ondersteunen. 
De L staat voor Limit, limiteren; je weet waarschijnlijk wel hoeveel te veel is voor jouw baby. Beperk de hoeveelheid stimulatie, de tijd dat hij wakker is, het aantal speelgoed dat hem omringt en de keuzes die hij krijgt. Grijp in voordat hij overprikkeld is.
De P staat voor Praise, prijzen; jouw kleintje op een positieve wijze stimuleren helpt hem te groeien in zowel zijn fysieke als emotionele ontwikkeling. 

Wat gebeurt er als jouw kindje overprikkelt raakt? Hoe kan je dit zien aan zijn gedrag? De eerste tekenen van overprikkeling kan je zien doordat jouw kindje opzettelijk weg kijkt en dus contact vermijd. Het kan ook zijn dat jouw kindje begint te hikken. Ze kunnen ook vuistjes maken, waarbij hun duimpje in het vuistje zit. Ze geven op dat moment aan zich af te willen sluiten van het contact om hen heen. Sommige kinderen worden juist overactief en zijn moeilijk te remmen in hun enthousiasme. Als we deze signalen missen kan jouw kleintje erg van streek raken. Het is dan ook moeilijk om hen te troosten en slapen is bijna onmogelijk. Het is dus belangrijk om dit te voorkomen. Kindjes die last hebben van Reflux of Koliek kunnen eerder overprikkeld raken. Ook temperament speelt een belangrijke rol. Daarom is het belangrijk om naar jouw eigen kindje te blijven kijken en alleen de adviezen toe te passen die op hem of haar aansluiten. 

Wat kan je doen om overprikkeling te voorkomen

1.                   Zorg ervoor dat je activiteiten aanbiedt zodra jouw kleintje is ontwaakt uit zijn slaap. Dit zodat je de 30 minuten voor het slapen weer een prikkelarme omgeving aan kan bieden en spanning en ontspanning op deze manier in balans zijn. 
2.                    Maak 30 minuten voor het slapen gebruik van een wind down ritueel. Wil je hier meer over weten, bekijk dan de video hieronder!
3.                   Bied jouw kleintje massages aan om hem te helpen ontprikkelen. Zeker in combinatie met etherische baby oliën. Voor sommige kleintjes helpt een badje of douche ook erg ontspannend. Er zijn ook speciale baby spa’s waar je met jouw kleintje naartoe kunt gaan. 
4.                    Maak gebruik van White Noise zoals de white noise apparaten van NUMSY. Deze helpen jouw kleintje de focus op zichzelf te leggen en dan ook te ontspannen op het moment van vermoeidheid en overprikkeling. Bied jouw kleintje ook een donkere kamer aan. Zo donker dat je er geen boek meer zou moeten kunnen lezen. 
5.                  Om overprikkeling tegen te gaan helpt het veel kinderen ook om gebruik te maken van producten die druk bieden en  / of geborgenheid geven. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een slaaptunnel en verzwaringsdeken of slaapzak. De druk helpt hen de prikkels te verminderen en het lichaam zo te ontspannen. Denk hierbij voor baby’s aan inbakeren. 
6.                 Als jouw kindje naar de opvang gaat of naar school is het belangrijk dat je, op het moment dat ze thuis komen, tevens een prikkelarme omgeving aanbiedt. Dit zodat ze ook echt even de tijd nemen om te ontspannen. Het gevaar is anders dat ze door hun vermoeidheid juist meer prikkels op gaan zoeken, drukker gedrag gaan vertonen en volledig overprikkeld raken. 

Op het moment dat jouw kindje toch overprikkeld is geraakt, kan je hem het beste even de ruimte geven in een prikkelarme kamer waar hij tot zichzelf kan komen. Let hierbij goed op het gedrag van jouw kind en maak de keuze wanneer je toenadering kan zoeken of wanneer jouw kindje alleen gelaten wilt worden. Als het jouw kindje zelf niet lukt om te kalmeren, help je hem door hem letterlijk uit de situatie te halen. Sommige kinderen vinden het dan ook bijvoorbeeld erg prettig als je met hen naar buiten toe gaat. Ook hier geldt dat het bieden van druk een helpende oplossing kan zijn op het moment dat jouw kindje overprikkeld is. 

Kortom, het kan soms een flinke klus zijn om jouw kleintje voldoende stimuli aan te bieden en daarbij te voorkomen dat ze overprikkeld raken!

Stuur gerust een berichtje bij vragen of laat onder deze post een comment achter!

Wil je in één keer alle informatie over de slaapontwikkeling van jouw kleintje en tips & tricks over opvoeding? Dan weet ik zeker dat The Sleep Dojo iets voor jou is! Door middel van video trainingsmodules, gastsprekers, webinars, Live Q&A’s , Casestudy’s en de mogelijkheid om vragen te stellen aan verschillende slaapcoaches zorgen we ervoor dat jij en jouw kleintje weer de slaap ontvangen die jullie verdienen! Bekijk The Sleep Dojo hier!

Gebruikte bronnen:

Feldman, R.,S. (2016). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam, Netherlands: Pearson Benelux.

Ferber, R. (2006). Solve Your Child’s Sleep Problems; The world’s bestselling guide to helping 

your child sleep through the night. London, England: Vermilion.

Hogg,T. & Blau,M. (2005). The Baby Whisperer: Solves All Your Problems. London, England:  

Vermilion.

Karp,H.,M.,D. (2015). The happiest baby on the block: The new way to calm crying and help your 

newborn baby sleep longer. New York, NY: Bantam Books

Zimbardo, P.G., Johnson, R.L. & McCann, V. (2014). Psychologie een inleiding. Amsterdam, 

Netherlands: Pearson Benelux.